Deze gezinnen haalden een warmtepomp in huis

"We kochten onlangs een appartement in Westende als tweede woning. We zijn allebei milieubewust en het feit dat het appartement elektrisch werd verwarmd (met een grote lelijke accumulatiekachel) vonden we een minpunt. Spijtig genoeg was er geen andere energiebron aanwezig, dus gingen we op zoek naar de meest efficiënte en ecologische manier om te verwarmen met elektriciteit en zonder dat er grote verbouwingswerken aan te pas kwamen. We vonden de oplossing in een lucht-luchtwarmtepomp, met een buitenunit en twee binnentoestellen (een vloer- en een wandmodel) die de verwarmde lucht de leefruimte inblazen. Aanvankelijk waren we bang voor mogelijke geluidshinder door de ventilatoren, maar tot onze grote vreugde ontdekten we dat de toestellen die vandaag op de markt zijn, weinig geluid produceren. Ons appartement, waar de kinderen en kleinkinderen regelmatig komen logeren, is daardoor altijd gezellig warm en de verwarmingskosten zijn veel lager dan die van de accumulatiekachel die er vroeger stond. Een ander voordeel is dat de warmtepomp onmiddellijk warmte geeft, terwijl een accumulatiekachel een dag op voorhand aangezet moet worden om ’s nachts warmte te kunnen accumuleren voor de dag daarop."

In het West-Vlaamse Torhout staat een bijzondere nieuwbouw. Op het gelijkvloers zijn er vier dokterskabinetten. Op de eerste verdieping evenveel studio’s voor mensen met een beperking. En helemaal bovenaan: een panoramisch dakappartement. Het hele gebouw wordt verwarmd met slechts twee warmtepompen. “Ik noem het graag een sociaal project met een ecologisch karakter”, zegt huisarts L.C. “De aansturing van het vloerverwarmingssysteem gebeurt met een lucht-water- warmtepomptechnologie. We hebben daar bewust voor gekozen omwille van het ecologisch aspect en om niet afhankelijk te zijn van gas. Een warmtepomp verbetert sowieso het E-peil van een woning. Je haalt al met weinig energie een hoog rendement. In plaats van voor elke woon- en werkunit een aparte warmtepomp te voorzien, hebben we slechts twee warmtepompen geïnstalleerd. De ene heeft een vermogen van 23 kW, de andere van 14 kW. Dat volstaat ruimschoots om het hele gebouw te verwarmen.”

In het huis dat Olivier Pagna in Olne (Luik) bouwde, werd een lucht-water-warmtepomp geïnstalleerd. Al bij aanvang van de werken koos hij voor een warmtepomp. “Ik sta er voor de volle 100% achter! Het is een meer hernieuwbaar, meer dynamisch en vooral heel zuinig systeem. Kortom, echt iets voor deze tijd. De warmtepomp biedt een groot voordeel. Ze maakt het mogelijk te werken met vloerverwarming, aan een lage temperatuur, dus (+- 30 °C starttemperatuur). Ook het financiële aspect is niet te verwaarlozen, want ze biedt een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding, en dat zowel wat de installatiekosten als de energiefactuur betreft.” De warmtepomp die bij Olivier werd geplaatst heeft een rendement van 3,65 kW voor één kW elektriciteit. Alle warmtepompen zijn uitgerust met een teller om het verbruik zo in alle transparantie te kunnen berekenen.

Willy Steenhoudt woont in een onderkelderde bungalow uit 1975. “Deze was wel al goed geïsoleerd. Een absolute voorwaarde als je renoveert en voor een warmtepomp kiest! Bovendien kon ik alles aansluiten op het bestaande hydraulisch systeem. Ik moest dus geen radiatoren vervangen, en dat scheelt!” Willy koos voor een lucht-water-warmtepomp met een vermogen van 8 kW en een buffervat van 300 liter.  “Om op elk moment snel over warm water te kunnen beschikken.” De buitenunit staat aan de andere kant van de technische ruimte opgesteld en blijft tot -15°C zijn volle capaciteit leveren. Om zijn woning comfortabel te verwarmen, heeft Willy de warmtepomp ingesteld op een vaste voorlooptemperatuur van 58°C. “Als het buiten niet vriest, volstaat zelfs 50°C.” Willy ziet de investering in zijn warmtepompinstallatie als een investering in de toekomst. “De meerkost van zo’n systeem weegt door het lage energieverbruik en het onderhoudsvriendelijke karakter niet op tegen de vele voordelen. Op zes à zeven jaar schat ik dat ik mijn geld er al uit heb. En dan ben ik voor 20 jaar gerust! Voor een nieuwbouw ligt die break-even-grens zelfs op drie tot vier jaar. Bovendien spaar ik ook het milieu omdat een warmtepomp geen vervuilende brandstoffen gebruikt en nauwelijks CO2 uitstoot. En dat vind ik als natuurliefhebber misschien nog het allerbelangrijkste…”

“Pakweg de jongste tien jaar werkt ons bureau met een warmtepompsysteem met captatienetwerk en vloerverwarming in één systeem. Mijn klanten bevestigen dat het reële verbruik na 2 tot 3 jaar lager ligt dan de prognoses bij het ontwerpen van de installatie. We hebben sinds begin de jaren negentig zowat een twintigtal woningen met vloerverwarming en warmtepompsystemen gebouwd en we horen er alleen positieve reacties over. Dat zijn allemaal alleenstaande gezinswoningen in de streek en sommige mensen zie ik nog wel eens. Ze zijn echt tevreden over hun huis en hun verwarming. Ik heb de cijfers nagegaan van mijn eigen nieuwbouw, waar we weliswaar nog niet in wonen. Maar we werken er veel zelf aan en hebben er heel de winter door de binnenafwerking zelf gedaan. En mijn vrouw heeft het graag warm, zoals de meeste dames, terwijl mannen al eens een tweede trui zullen aantrekken. Voor heel de winter hebben we voor de 280 vierkante meter grote ruimte precies 417 euro verstookt. Dat is dus niet veel, want het is een strenge winter geweest met heel wat vorstdagen tot –10 graden.”

Residentie Ter Wesemaele is een laagbouw van 11 appartementen in Ramsel, in de buurt van Aarschot. Het was de bedoeling van de bouwheer om energiezuinige woningen te bouwen. Verwarmen met warmtepompen biedt veel meer inrichtingsmogelijkheden dan verwarmen met gasketels. Om te beginnen moet er geen gastoevoer worden aangelegd, en dus ook geen meterlokaal. Verder kan de warmtepomp gewoon in de bergruimte worden geplaatst, die niet moet worden ingericht als stookplaats, met rookgasafvoer, ventilatie enzovoort. De enige architecturale vereiste is dat er plaats moet gevonden worden voor de buitenunits van de lucht-water-warmtepompen. Omdat het gebouw een plat dak had, was dat geen enkel probleem. De buitenunits hebben een nominaal vermogen van 7,5 kW. Zelfs bij -15°C leveren ze nog 7 kW, zodat ze probleemloos door een koude winter kunnen. De binnenunits zijn volledig geïntegreerd, met een boiler van 200 liter. Qua omvang zijn ze vergelijkbaar met een grote diepvrieskast. Alle aansluitingen kunnen langs de bovenkant worden uitgevoerd zodat men ze plaatsbesparend in een nis kan zetten. Het was eenvoudig om het project aan te passen aan de warmtepompen. Alle appartementen waren al voorzien van vloerverwarming, in sommige gevallen aangevuld met wandverwarming. De bouwheer zette zijn appartementen in de markt als lage-energiewoningen. Het betekende E-peil schommelt tussen de 30 en 35.

Annelies en haar man vormen, samen met hun drie kinderen, een jong gezinnetje. Ze wonen in een ruime alleenstaande woning in Alken en verwarmen deze met een geothermische warmtepomp. “Het feit dat de buiteninstallatie onder de grond zit, is ook een absoluut pluspunt. Ik kan iedereen een systeem zoals het onze aanraden, in het bijzonder mensen die geen buitenunit zichtbaar wensen te hebben.” aldus een tevreden gebruiker. “We hebben eerst en vooral gekeken naar het rendement, dit ligt voor een geothermisch systeem hoger dan bij bijvoorbeeld een lucht-water-warmtepomp. In Alken is de grond ook redelijk vochtig, wat een positief effect heeft op het rendement.” verduidelijkt Annelies. “Een andere belangrijke troef van geothermie is dat het een stabiele warmtebron is.” Om de aardwarmte te gebruiken wordt er in dit geval gewerkt met aardwarmtekorven. Deze korven halen het warmtevermogen uit de aarde en nemen deze warmte op in vloeistof die door de buizen naar de warmtepomp loopt. Het is deze warmte die gebruikt wordt voor de verwarming van de woning en het sanitair warm water. Deze korven werden eenvoudig ingegraven in de tuin, een meter onder het maaiveld. De grond boven op de korf kon gewoon gebruikt worden als tuin, zodat men niet eens merkt dat er korven zijn.

De oude Moulin de Tenre in Rebaix (Ath) werd omgevormd tot vier appartementen en heeft niets van zijn charme verloren. De verwarming wordt verzorgd door vloerverwarming in combinatie met lucht-water-warmtepompen. Eenvoud van installatie en bediening was een prioriteit. Daarom werd gekozen voor een toestel per verdieping (dus vier in totaal). Elk appartement heeft dus een eigen warmtepomp, die direct gekoppeld is aan de vloerverwarming. De buitenunits werden achteraan het gebouw geplaatst. Deze relatief kleine en zeer geluidsarme toestellen storen het algemene uitzicht daar amper. Voor de warmteafgifte werden de appartementen uitgerust met vloerverwarming. Architect G. Bonasera slaagde erin om uiteenlopende opdrachten tot een goed einde te brengen: het gebouw isoleren zonder het karakter ervan te verliezen en het realiseren van een warmtepompinstallatie in combinatie met vloerverwarming.

Hilde Robberechts liet een massief houten huis bouwen omwille van de perfecte isolatie, de aangename akoestiek, de korte bouwtijd maar vooral het esthetische aspect en het uitzonderlijke vakantiegevoel. “Omdat het een behoorlijk ruime woning betreft, hebben we geopteerd voor twee warmtepompen in combinatie met een buffervat. Zo kunnen de verdiepingen onafhankelijk van elkaar verwarmd worden. De combinatie houtmassiefbouw met een geothermische warmtepomp kan ik iedereen aanraden. De tweede pomp, een luchtwarmtepompboiler haalt zijn lucht uit de ruime kelders, waar het permanent 18° is. Zo haalt die ook in de koudste periodes van het jaar een zeer hoog rendement. De vloerverwarming is superaangenaam en reageert verrassend snel op gevraagde temperatuurwijzigingen. Er zijn geen esthetisch storende radiatoren die plaats innemen in huis. Het verbruik is zo laag dat ik ook niet op een graadje meer of minder hoef te kijken. Ik heb het namelijk graag warm in huis. Overal, dus ook in de ruime hall. Ik had deze woning niet graag op gas of mazout willen verwarmen. De maandelijkse kost zou té hoog geweest zijn.”

Het Ontwerpatelier van architecten Bert Gebruers en Peter Jannes is een regelrechte blikvanger in het Olense straatbeeld. Bert Gebruers koos voor zijn bedrijf maar ook voor zijn privéwoning resoluut voor een warmtepomp. “Tien jaar geleden werd er haast niet gesproken over de warmtepomp en moesten we het systeem nog van naaldje tot draadje uitleggen. Iedereen begreep het principe van de pomp, zoals bij de koelkast. Maar toch vroeg men telkens weer: En werkt dat ook écht? Waarbij ik telkens moest lachen alsof wij iets zouden aanbevelen dat we zelf in ons kantoor en huis installeerden en niet zou werken. Nu zijn we tien jaar verder en kent iedereen de warmtepomp. Dat is dus op korte tijd bij de kandidaat-bouwers ingeburgerd geraakt. Dus die vraag of het werkt, wordt ook niet meer gesteld. Iedereen is nu ook overtuigd van de waarde van het systeem als vooruitstrevende en energiezuinige oplossing. Bovendien weet iedereen dat de warmtepomp milieuvriendelijk en duurzaam is op het gebied van grondstoffen en energie.”

"Vermits de kinderen het huis uit waren en we erg milieubewust zijn, wilden we een nieuwe woning bouwen die nu al zou voldoen aan de normen van 2050. We kozen voor een massief-passiefwoning (200 m²) omwille van de duurzaamheid, voor een optimaal comfort in de zomer en om zo weinig mogelijk last te hebben van het vliegtuiglawaai. Zo realiseerden we een woning waar de warmteverliezen slechts 2,2 kW waren. We kozen heel bewust voor geothermie voor voldoende warmwatercomfort in onze 2 badkamers en voor onze vloerverwarming: je geniet van free cooling in de zomer, je hebt geen geluidshinder en het is een erg esthetische oplossing. De kierdichtheid (0,31) is ook perfect. Eén boring van 118 m volstond (€ 4.200 €). We kozen voor grond-waterwarmtepomp van 5.5 kW en een boiler van 300 liter. Een iets duurdere investering, maar het verbruik van onze pomp is enorm laag (750 KWh/jaar of +/- € 160/jaar). Gezien de verwachte lange levensduur van de warmtepomp, zijn we gerust voor de volgende 20 à 30 jaar, zonder dat we schrik hoeven te hebben voor wispelturige energieprijzen en genieten we van een optimaal sanitair warmwatercomfort."

"Omdat we niet weten hoe de gas- of mazoutprijzen gaan evolueren de volgende jaren, hebben we toch wat alternatieve systemen overlopen en de lucht-waterwarmtepomp kwam er als beste uit. We kozen voor een combisysteem. Onze warmtepomp zorgt dus zowel voor ruimteverwarming als voor de verwarming van ons sanitair warm water. Bij de installatie is meetapparatuur geïnstalleerd om ons verbruik te kunnen evalueren en wat blijkt… ? Tussen 1 juli 2013 en 30 juni 2014 verbruikten we amper 5093 kWH. Dat is 32% zuiniger dan met een condensatieketel. Onze energiefactuur voor het hele jaar bedroeg slechts 932 euro terwijl dit met een condensatieketel 1.378 euro zou zijn geweest. Gas zou dus 47% duurder geweest zijn. En we zijn ook 56% minder vervuilend, want met een condensatieketel zouden we 5.048 kg CO2 hebben uitgestoten, terwijl we met onze warmtepomp een CO2-uitstoot van amper 2.199 kg hadden."

"We wilden heel graag een zwembad, vooral voor onze kinderen en kleinkinderen. We kozen voor een betonnen kuip, 4 bij 8 met isolatie erin en een liner. Het geheel wordt van mei t.e.m. september verwarmd door een warmtepomp waarmee we makkelijk 28 graden kunnen bereiken. We hebben ook een vergelijking gemaakt om na te gaan hoeveel we hier nu mee besparen in vergelijking met gas. In 2013 zouden we met gas volgens onze berekeningen 507 euro hebben betaald en nu nauwelijks 295 euro. Gas zou dus 72% duurder zijn geweest."

"De voormalige schermschool in Morlanwelz, een prachtig historisch pand, werd onlangs gerenoveerd om er 4 appartementen in onder te brengen. 3 van hen werden uitgerust met een warmtepomp voor vloerverwarming en sanitair warm water. 1 van hen kreeg zelfs een hybride systeem, een combinatie van zonthermische energie en een warmtepomp. Het grote voordeel van deze installatie is dat het gebaseerd is op de nieuwste thermodynamica-ontwikkelingen voor warmtepompen. Het is een heel krachtig en efficiënt systeem. We verbruiken slechts iets meer dan 10 000 kWh per jaar en betalen slechts 750 euro per jaar aan energie. Dat is verwarming, warm water etc. inbegrepen Zelfs als je het vergelijkt met de best condenserende HR-ketel op de markt komt dit neer op een verbruik dat slechts 60% van een HR-ketel bedraagt en op een besparing van +-25% op onze energiefactuur."