Verstandig koelen? Met een warmtepomp natuurlijk!

Warme zomers met hittegolven worden steeds vaker de norm. Voor goed geïsoleerde huizen heeft dit een belangrijk gevolg: ze houden de warmte beter vast. Als het buitenhouden van warmte en woningaanpassingen niet voldoende zijn om een aangename binnentemperatuur te behouden, kies dan voor een warmtepomp in plaats van een mobiele airco, adviseert InfoWarmtePomp.be, het infoplatform van de Belgische warmtepompassociatie

Om energie te besparen en het wintercomfort te verhogen, worden onze woningen steeds beter geïsoleerd en luchtdicht gemaakt. In combinatie met klimaatverandering en toenemende verstedelijking verhoogt dit helaas het risico op oververhitting in de zomer. Wat kan je daaraan doen?

Voorkomen is beter dan genezen

Probeer eerst oververhitting te voorkomen. Bij nieuwbouw zijn er diverse mogelijkheden, terwijl het bij bestaande woningen moeilijker is. Maak waar mogelijk gebruik van natuurlijke schaduw door beplanting, en/of installeer buitenzonwering of zonwerend glas. ’s Nachts, wanneer de buitentemperatuur lager is dan binnen, kan natuurlijke of gestuurde ventilatie voor verfrissing zorgen.

Echter, aangezien warmte in de binnenwanden en vloeren opgeslagen zit, is natuurlijke ventilatie vaak niet voldoende om alle warmte af te voeren.

Mobiele airco? Slecht idee!

Bij hittegolven wordt vaak naar een mobiele airco gegrepen om een ruimte of slaapkamer te koelen. Deze apparaten zijn eenvoudig en goedkoop te installeren, maar ze hebben een laag koelvermogen, maken veel lawaai en verbruiken erg veel energie.

Zo kost het koelen van één slaapkamer gedurende 8 uur per dag met een mobiele airco gemiddeld 3 euro per dag, of 120 euro per jaar (bij 40 koeldagen). Goedkopere toestellen, genre aircocooler, kunnen zelfs 5 tot 6 euro elektriciteit per dag en per ruimte verbruiken, of 200 tot 240 euro per 40 koeldagen en per ruimte.

Vaste airco of lucht-lucht-warmtepomp: een betere investering

Voor regelmatige airconditioning is een vaste airco of lucht-lucht-warmtepomp een betere investering. Deze systemen, met een buitenunit die wordt opgehangen aan de buitenmuur, naast de woning geplaatst of op het dak gezet, en één of meerdere binnenunits (verkrijgbaar als vloermodel, wandmodel of plafondmodel, al dan niet ingebouwd), verbruiken veel minder energie omdat ze, volgens het warmtepompprincipe, met 75% gratis omgevingsenergie werken en slechts met 25% stroom.

Op die manier kost actief koelen met een lucht-lucht-warmtepomp met SEER (seizoensrendement voor koeling) A+++ ongeveer 1 euro per m² per seizoen, en 1,30 euro per m² wanneer de warmtepomp SEER A++ heeft. Dit betekent dat het koelen van een slaapkamer van 4x4 meter jaarlijks slechts 20 euro kost. Heb je zonnepanelen, dan kan dit zelfs grotendeels gratis gebeuren, want precies in de zomer, wanneer je het meest nood hebt aan koeling, renderen ook je zonnepanelen uiteraard het meest.

Daarnaast kan een lucht-lucht-warmtepomp ook verwarmen. Lucht-lucht-warmtepompen zijn immers omkeerbare warmtepompen. Daar waar ze bij koeling, warmte uit de binnenlucht afdrijven naar buiten, keren ze om te verwarmen hun werking om en halen ze warmte uit de buitenlucht en brengen deze naar binnen.

Ook voor verwarming levert een lucht-lucht-warmtepomp een aanzienlijke kostenbesparing op. Het seizoensrendement van lucht-lucht-warmtepompen voor verwarming lag de voorbije jaren immers rond 4, wat betekent dat ze gemiddeld 4 kW warmte produceren per 1 kW elektriciteit.

Ook stiller en gezonder

Naast energiezuiniger is een lucht-lucht-warmtepomp ook veel stiller dan een mobiele airco. Op de laagste stand produceert de binnenunit nauwelijks meer dan 20 decibel, vergelijkbaar met zacht boomgeruis. De buitenunit heeft een geluidsvermogenniveau van ongeveer 50 decibel, vergelijkbaar met een koelkast, en is dus nauwelijks hoorbaar zolang hij niet onder een raam hangt of naar het raam van de buren is gericht.

Bovendien bieden binnenunits van lucht-lucht-warmtepompen ook luchtontvochtiging en luchtzuivering, wat de luchtkwaliteit binnenshuis verbetert en schimmelvorming voorkomt. Moderne filters vangen fijnstof en pollen op, wat zorgt voor zuivere lucht.

Slechts één kamer of je hele woning?

Wil je slechts één kamer koelen en verwarmen met je lucht-lucht-warmtepomp, zoals een slaapkamer, bureau of leefruimte, dan is een monosplitsysteem ideaal. Zeker omdat een lucht-lucht-warmtepomp die ruimte heel snel op de gewenste temperatuur brengt.

Wil je tot vijf ruimtes verwarmen en koelen met je lucht-lucht-warmtepomp, kies dan voor een multisplitsysteem met één buitenunit waaraan tot maximaal vijf binnenunits gekoppeld zijn. Net als bij meerdere monosplits kan je met dit systeem de temperatuur in elke ruimte afzonderlijk regelen.

Andere soorten warmtepompen die kunnen koelen

Naast lucht-lucht-warmtepompen kunnen ook lucht-water- en grond-water-warmtepompen voor koeling van je woning zorgen. Het algemene principe van deze warmtepompen is dat ze gekoeld water door het afgiftesysteem doen circuleren, wat vaak vloerverwarming of ventiloconvectoren omvat. Lucht-water-warmtepompen koelen actief door de verwarmingsmodus om te keren, terwijl bodem-water-warmtepompen passief koelen door koelte uit de ondergrond te halen.

Bij koeling via vloerverwarming is het koelvermogen doorgaans lager dan bij het gebruik van ventiloconvectoren. Dit komt doordat de temperatuur van het gekoelde water hoger moet zijn om condensatie op de vloer te voorkomen. Het lagere koelvermogen van vloerverwarming is echter nog steeds voldoende om een huis effectief te koelen en te voldoen aan het gewenste zomercomfort. Vloerverwarming volstaat immers in de meeste situaties voor een aangenaam binnenklimaat.

Bij actief koelen met een lucht-water-warmtepomp wordt het water in het warmteafgiftesysteem, meestal vloerverwarming, gekoeld. De gewenste temperatuur kan worden ingesteld tot minimaal 18 °C. Hoe lager de ingestelde temperatuur, hoe hoger het energieverbruik. De compressor van de warmtepomp werkt om het water te koelen, wat elektriciteit kost. Maar als je zelf hernieuwbare stroom opwekt met zonnepanelen, is dit geen grote belasting voor je energiefactuur. In de warmste maanden is er immers vaak een overschot aan zelf opgewekte stroom, waardoor, net als bij lucht-lucht-warmtepompen, de kosten voor actieve koeling beperkt kunnen blijven.

Passief koelen met een bodem-water-warmtepomp, ook wel geothermische warmtepomp genoemd, gebruikt de koelte in de ondergrond om de woning te koelen. Dit systeem werkt zonder de compressor, waardoor er geen extra elektriciteit wordt verbruikt. Alleen de circulatiepomp van het bronsysteem en de vloerverwarming zijn actief. De koele temperatuur van de grond, gemiddeld rond 12 °C, wordt gebruikt om water met een temperatuur van 18 °C door de leidingen van de vloerverwarming te laten circuleren. Dit zorgt voor een aangenaam koel gevoel in de leefruimte. Passieve koeling, soms ook free of natural cooling genoemd, is kostenefficiënt omdat de kosten beperkt blijven tot het stroomverbruik van de circulatiepomp en de bronpomp. Een bijkomend voordeel van passief koelen is dat de bodem, na te zijn afgekoeld in de winter om de woning te verwarmen, opnieuw wordt opgewarmd. Dit verhoogt de efficiëntie van de bron voor verwarming in de volgende winter. Vanwege de omvang van de installatiewerken is dit systeem echter alleen geschikt voor nieuwbouw en grondige renovaties."

Alles over warmtepompen

Wil je meer weten over warmtepompen en een antwoord krijgen op vragen als “Waarom zou ik een warmtepomp installeren?”, “Welke soorten warmtepompen bestaan er?”, “Waarvoor kan ik een warmtepomp gebruiken?”, “Hoe werkt een warmtepomp precies?” en “Op welke premies kan ik een beroep doen?”, dan kan je voor een niet-merkgebonden antwoord terecht op www.InfoWarmtePomp.be, een gezamenlijk initiatief van tal van Belgische producenten en verdelers van warmtepompen (leden van Climafed, de Belgische federatie voor klimaattechnologieën en van FRIXIS, de Belgische koninklijke vereniging voor koude en luchtbehandeling).

www.InfoWarmtePomp.be